Het werkgebied van PAN bestaat in hoofdzaak uit agrarisch cultuurlandschap dat op vele plekken nog kleinschalig is. Verspreid in het gebied liggen een aantal grotere bos- en natuurgebieden. Het gebied wordt doorsneden door een zeer dicht wegen- en padennet waardoor het voor recreatieve fietsers en wandelaars een zeer aantrekkelijk gebied is. Een kenmerk van een cultuurlandschap is dat het een dynamisch landschap is dat de ontwikkeling van de bedrijvigheid van haar bewoners volgt. Door de ontwikkelingen in de landbouw heeft het gebied in de afgelopen 150 jaar enorme veranderingen ondergaan. De kleinschaligheid en het areaal aan bosjes, houtwallen en allerlei andere landschapselementen in het oude cultuurlandschap dat al eeuwen in cultuur was is enorm afgenomen. De heidevelden die 150 jaar geleden ruim 30% van de oppervlakte van het gebied innamen zijn aan het begin van de vorige eeuw omgezet in cultuurgrond en (naald)bos.
Door deze ontwikkelingen zijn de natuurwaarden van het agrarische cultuurlandschap en van voedselarme terreinen sterk achteruitgegaan. Daar staat tegenover dat de bossen in het gebied steeds ouder worden en voor typerende soorten van oud bos in waarde toenemen. Ook de soorten die gebonden zijn aan water laten de laatste jaren een herstel zien door verbetering van de waterkwaliteit en de toename van verschillende watertypen.
De laatste jaren zien we dat er weer meer nieuwe landschapselementen bijkomen dan dat er verdwijnen en dat cultuurgrond wordt omgezet in nieuwe natuur. Ook wordt op ruim 800 ha. cultuurgrond milieu- en natuurvriendelijk geboerd met ondersteuning vanuit de voormalige Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (SAN) en het huidige Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer 2016 (ANLb).
Ondanks de grote veranderingen in het landschap zijn grote delen van het werkgebied van PAN landschappelijk nog steeds aantrekkelijk en een gebied waar het goed wonen, werken en recreëren is. In het gebied zijn de verschillende landschapstypen nog steeds goed te onderscheiden. Een belangrijke taak voor PAN is de herkenbaarheid van deze landschapstypen veilig te stellen en te voorkomen dat het landschap verder verarmt. Dit willen we niet doen door terug te keren naar vroeger maar door het landschap te behouden en te ontwikkelen met respect voor de cultuurhistorie van het landschap. In de figuur hieronder zijn de verschillende landschapstypen in het werkgebied globaal weergegeven. Via de onderstaande links of de submenu's kunt u door naar de verschillende landschapstypen.
- Heide- en veengebieden
- Oude hoevenlandschap
- Heide- en veenontginningslandschap
- Broek- en goorontginningslandschap
- Rivierenlandschap
